“İlk ve tarafsız bir noktadan bakıldığında bu dünyayı bir Tanrı olarak görmek asla kimsenin aklına gelmeyecektir. Herhalde bu hepsi de bir başkası tarafından yenilip yutulmak için, amaçsız ölçüsüz, sadece kısa bir an için varolan sayısı meçhul milyonlarca can sahibi, fakat sıkıntı ve eziyet içindeki varlık formunda, ondaki acıya, ıstıraba, sefalete, yoksunluk ve ölüme katlanmak için, …
Continue reading “Doğa Üzerinde Tahakküm Kurmak Doğaya Dahildir”
Kimi veganlar veganlığı savunurken bir argüman olarak otçul olduğumuzu ileri sürüyor ve buna mukabil pek çok navegan da hepçil oluşumuzu gerekçe göstererek veganlığa karşı çıkıyor. Otçul olduğumuzu ileri süren veganlar haklı değil; hepçiliz. Ama otçul mu, yoksa hepçil mi olduğumuz meselesinin veganlıkla bir alakası yok. Hepçil olmamız, hayat koşullarının öyle denk gelmesi ile evrimimizin bizi …
Modernist ve hümanist düşünce yalnızca insanların özne olduğu iddiası üzerinden insanın hayvan üzerindeki tahakküm ve sömürüsünü meşrulaştırıyordu. Bugün ise özne olma vasfının sadece insanlara mahsus olmadığı, insan harici hayvanların da özne olduğu ileri sürülüyor ve bu da insan-merkezciliğin, insan-üstünlükçülüğünün ve insan-hayvan ikiliğinin eleştirisi adına yapılıyor. Ama, Donna Haraway gibiler tarafından, özneliğin insan harici hayvanlara genişletilmesi, …
“Tamam,” deniyor, “hayvanları öldürmek ve sömürmek yanlış ama hayvancılıktan başka geçim kaynağı olmayan yoksul köylü de mi hayvancılık yapmasın?” Acaba hayvancılığa topyekûn karşı çıkmak ayrıcalıklı bir konuma sahip olmamızdan mı ileri geliyor? Konuya “kesişimsel” bir şekilde bakmamız gerekmiyor mu? Ayrıcalıklara karşı imiş gibi görünen bu düşünce şekli, aslında insanın hayvanlar karşısındaki ayrıcalıklı konumunu, onun hayvanlar …
Kedi ve köpeklere yönelik şiddet ve istismara tepki gösteren naveganların çiftlik hayvanlarının maruz kaldığı şiddet ve istismar karşısındaki tepkisizlikleri ve onaylar tutumlarını eleştiriyoruz. Ancak diğer taraftan, hayvanların malımız ve kaynağımız olduğu mevcut dünyada, kedilere ve köpeklere yönelik keyfi görünen istismar biçimlerine karşı olan insanların, bu hayvanlara yönelik zorunluluk olarak değerlendirdikleri istismar biçimlerini onayladıklarını da görüyoruz. …
Avcı-toplayıcı halkların doğanın efendisi değil, bir parçası olduklarının bilincinde ve insan harici hayvanların da bir parçasını teşkil ettiği insan harici doğaya karşı saygılı ve onunla uyumlu bir hayat süren insanlar olduklarına dair anlatılagelen bir hikaye var. Bu hikayenin anlatıcılarından olan anarko-primitivistler, derin ekolojistler ve eko-feministler gibi kesimlerden gelen bir iddia olarak hayvanları öldürmemizin saygılı ve …
Otoyollar yapmak, barajlar inşa etmek, maden çıkarmak, enerji üretmek, fabrikada üretim yapmak gibi ekonomik maksatlarla yeryüzüne müdahale eder ve etkide bulunurken hayvanlara verdiğimiz zararları “dolaylı zararlar” olarak adlandırarak hayvan hakları meselesinin dışında tutmaya çalışmak yönünde bir eğilim mevcut. Dolaylı zararlar, terimi ile, hayvanların kaynak olarak kullanılmadığı ve zarar verme maksadı taşımayan pratiklerimiz sırasında hayvanlara verdiğimiz …
Ekolojik tahribat; hayvanların yaşam alanlarının yok edilmesi, sağlıklarının bozulması ve öldürülmeleri anlamına geldiğine göre, ekolojik olmayan bir toplum; hayvanların haklarının ve sınırlarının ihlal edildiği bir toplum demektir. Öyleyse, hayvan haklarının gözetildiği bir toplumun, vegan bir toplum olmasının yanı sıra, ekolojik bir toplum da olması gerekir. Eğer hayvanları kaynak olarak kullanmaya devam ediyorsak, ekolojik bir dünya …
Continue reading “Ekolojist Olmadan Hayvan Haklarını Savunmak Mümkün Mü?”
Hayvan haklarını savunmak, insanın insan harici doğa üzerindeki tahakkümüne topyekûn karşı olmayı beraberinde getirmez. Hatta, hayvan hakları anlayışında his sahibi olmaya verilen önem, bizi hissedebilir olmayan doğanın (dolaylı olarak hissedebilir canlılara zarar verilmemesi kaydıyla) dilediğimizce muamele edip üzerinde tahakküm kurabileceğimiz bir şey diye görülmesi sonucuna götürebilir. Peki ama, insan harici hayvanlar üzerindeki tahakküm ve sömürümüz …
Hayvanların insanın malı haline gelmesi, yaklaşık 12 bin yıl önce gerçekleşmiş olan Neolitik Devrime tekabül eder. Neolitik Devrimin bir ayağını bitkilerin evcilleştirilip kültüre alınması oluştururken, diğer ayağını hayvanların evcilleştirilip temellük edilerek sistematik sömürüye tabi hale getirilmesi teşkil eder. 12 bin yıl önce gerçekleşen bir süreç olarak Neolitik Devrime karşılık, endüstriyel hayvancılığın bin yıllarla düşündüğümüz takdirde …
Continue reading “Hayvan Sömürüsü Bakımından Sorun Endüstriyel Hayvancılık Mı?”
